Value Based Healthcare: waardevol of waardeloos?

Door Laurens van der Tang, CEO VitalHealth Software

March 30, 2016

Wat hebben Fortis Healthcare in India, Karolinska in Zweden en Boston Children’s Hospital in Amerika gemeen met Nederlandse ziekenhuizen zoals Erasmus Medisch Centrum en het Martini Ziekenhuis? Al deze ziekenhuizen geloven in Value Based Healthcare en zijn daarom partner van het International Consortium for Health Outcome Improvement (ICHOM). Maar in welke mate draagt het gedachtegoed van Value Based Healthcare ook echt bij aan het creëren van waarde voor de patiënt?

ICHOM is enkele jaren geleden opgericht door meerdere partijen waaronder Harvard Business School (Michael Porter) en zet zich in voor de ontwikkeling van ‘standard sets’: gestandaardiseerde en gevalideerde vragenlijsten die voorgelegd kunnen worden aan patiënten en zorgprofessionals om uitkomsten van behandelingen te meten. Deze ‘standard sets’ worden ontwikkeld per aandoening, zoals prostaatkanker, dementie of lage rugpijn. In Europa kennen we het Value-Based Health Care Center Europe, waar Michael Porter aan het hoofd staat.

Dit is natuurlijk een mooi initiatief. Het is een prima idee om systematisch de ‘echte’ waarde van behandelingen te meten aan de hand van uitkomsten zoals de patiënt deze heeft ervaren. Tussen ziekenhuizen blijken enorme verschillen in uitkomsten op te treden. Zo heeft bijvoorbeeld iemand die voor prostaatkanker behandeld wordt bij de Martini Klinik in Hamburg – een gespecialiseerd ziekenhuis dat zich uitsluitend richt op behandeling van mannen met prostaatkanker – 6.5% kans om een jaar na behandeling last te hebben van incontinentie, tegenover 43.3% bij een gemiddeld Duits ziekenhuis. Hoe dat komt? Martini meet en evalueert uitkomsten al jaren en gebruikt die om er continu van te leren en zorg te verbeteren. Dat heeft geleid tot een verfijnd behandelproces dat het risico op negatieve bijeffecten minimaliseert. En dat is goed nieuws voor patiënten.

Toegevoegde waarde?

Maar zoals altijd, zodra iets een doel op zichzelf wordt verliest het gemakkelijk zijn toegevoegde waarde. Dat geldt voor iedere ‘best practice’, en zeker ook voor ‘patient reported outcome measures’ (PROMs) zoals het officieel wordt genoemd. Het heeft alleen zin om uitkomsten te meten als je echt iets met de resultaten doet. Meten om te meten heeft geen zin. Meten doe je om te weten, om te leren.

Dat is natuurlijk eenvoudig gezegd, maar hoe doe je dat in de dagelijkse praktijk? Ervaringen laten zien dat dit het beste werkt als PROMs worden ingezet ter ondersteuning van het gesprek tussen arts en patiënt. De arts kan de vragenlijst en gemiddelde uitkomsten gebruiken om behandelopties te bespreken met hun voor- en nadelen. De patiënt wordt in staat gesteld om samen met de arts onderbouwde behandelkeuzes te maken: ‘shared decision making’ dus.

Bovendien is een patiënt meer gemotiveerd om de vragenlijsten in te vullen wanneer hij erop kan vertrouwen dat er echt iets gebeurt met de resultaten, bijvoorbeeld wanneer de arts de ingevulde vragenlijst gebruikt bij een controle afspraak die plaatsvindt na de behandeling. Voor zo’n patiënt wordt het invullen van de vragenlijst een gestructureerde vorm van consultvoorbereiding.

Geïntegreerde PROMs

Maar hoe zorg je ervoor dat drukke artsen tijd maken om te werken met vragenlijsten en dit serieus te nemen, in plaats van het te ervaren als de zoveelste tijdverslindende plicht tot registratie? Belangrijk is dat PROMs goed geïntegreerd zijn met het EPD dat de arts gebruikt, zodat het naadloos past in het werkproces. Bovendien is het van belang dat de uitkomsten automatisch gestructureerd worden opgeslagen in het EPD en de behandelaar handige ‘populatie dashboards’ krijgt die inzicht geven in uitkomsten van een populatie van patiënten.

Kortom, het systematisch evalueren aan de hand van patiënt gerapporteerde uitkomsten is nuttig, maar de implementatie ervan vraagt zorgvuldigheid en grondigheid. Het is dan ook prachtig dat het Value-Based Health Care Center Europe komende week tijdens de uitreiking van de Value Based Healthcare Prize een platform biedt voor het uitwisselen van implementatie ervaringen. Door het delen van kennis en ervaring kunnen we uitkomsten betekenis geven. Zo zorgen we dat arts en patiënt beide de meerwaarde ervaren en ondervinden dat het de behandeling ondersteunt. Dat met elkaar bepaalt dat het verschil tussen waardeloos en waardevol.

Laurens van der TangLaurens van der Tang, CEO VitalHealth Software